
ภาคใต้มีงานศิลปหัตถกรรม งานช่างฝีมืออันเกิดจากภูมิปัญญาของคนในท้องถิ่น ที่มีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักกันอย่างกว้างขวาง หลากหลายประเภท เช่น เครื่องถม เครื่องจักสานย่านลิเภา ผ้า เรือกอและ ฯลฯ
เครื่องถม เป็นหนึ่งในศิลปหัตถกรรมที่มีชื่อเสียงของจังหวัดนครศรีธรรมราช โดยช่างถม นำภาชนะโลหะหรือเครื่องประดับมาวาดลวดลายลงไปบนผิว แล้วสลักลวดลายโดยเอากรดกัดส่วนช่องไฟระหว่างลายให้ลึกลงเป็นร่อง ผลิตภัณฑ์ที่ทำสำเร็จจึงได้ชื่อว่า "เครื่องถม” จากนั้นจึงนำไปเผาไฟ แล้วเอาเงินหรือทองมาบดละเอียดเป็นผงผสมกับปรอท เผาให้หลอมละลาย แล้วจึงทาลงบนชิ้นงานนั้น นำมาขัดแล้วทำซ้ำ คือทาแล้วขัดอีกหลาย ๆ ครั้ง จนเงางามเป็นที่พอใจ ซึ่งถ้าทำด้วยเงิน เรียกว่า "ถมเงิน” ถ้าทำด้วยทอง เรียกว่า "ถมทอง” และถ้าทำด้วยทั้งเงินและทอง เรียกว่า "ถมปรักมาศ” ซึ่งคำว่า "ปรัก” หมายถึง เงิน ส่วน "มาศ” หมายถึง ทอง
"เครื่องถมนคร” ที่ทำในเมืองนครศรีธรรมราช เป็นเครื่องถมคุณภาพดีและฝีมือประณีต งดงามที่สุดในปัจจุบัน มีการเรียนการสอนสืบทอดอยู่ที่วิทยาลัยศิลปหัตถกรรมนครศรีธรรมราช เดิมคือ "โรงเรียนช่างถม” ตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ. ๒๔๕๖ โดยท่านเจ้าคุณพระรัตนธัชมุนี (ม่วง) ขณะเป็นเจ้าคณะมณฑลนครศรีธรรมราช เพราะเล็งเห็นถึงความสำคัญของวิชาช่างถมและตระหนักว่า หากไม่อนุรักษ์ไว้ ต่อไปในภายภาคหน้าศิลปกรรมแขนงนี้อาจจะสูญหายไป จึงได้จัดตั้งโรงเรียนขึ้นโดยจ้างครูมาสอน โดยบริจาคเงินนิตยภัต (เงินงบประมาณแผ่นดินที่ใช้อุปถัมภ์พระได้รับพระราชทานสมณศักดิ์) ของท่าน ให้เป็นเงินเดือนแก่ครูและอุปถัมภ์โรงเรียนนี้มาโดยตลอด
ที่มา : กรมส่งเสริมวัฒนธรรม หนังสือมรดกวัฒนธรรมภาคใต้ พ.ศ. ๒๕๖๒