“นวดไทย” มรดกวัฒนธรรมจากพุทธกาล ต้นธารแห่งความรู้ สู่มรดกภูมิปัญญา... (ตอน ๓)

>>>จากรากฐานความเชื่อ สู่มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมล้ำค่าของชาติ

พระพุทธศาสนานอกจากจะเป็นรากฐานทางความเชื่อ และให้หลักธรรมเพื่อเป็นกรอบของความประพฤติอันดีงามของแพทย์แล้ว ยังให้ความรู้และหลักธรรมที่เป็นรากฐานขององค์ความรู้ของการแพทย์แผนไทยและการนวดไทยด้วย ที่สำคัญ คือ ๑) หลักทฤษฎีธาตุ ซึ่งเป็นหลักที่เกี่ยวข้องกับธาตุซึ่งเป็นองค์ประกอบพื้นฐานของสรรพสิ่งโดยในสิ่งมีชีวิตปรากฏอยู่ในมหาภูตรูป อันได้แก่ ปถวี (ธาตุดิน) อาโป (ธาตุน้ำ) เตโช (ธาตุไฟ) วาโย (ธาตุลม) ๒) หลักไตรลักษณ์ คือ หลักความจริงของสรรพสิ่งที่มีลักษณะ ๓ ประการ ได้แก่ อนิจจัง คือ ไม่เที่ยง เปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา ทุกขัง คือ ทนอยู่ได้ยาก อนัตตา คือ ไม่ใช่ตัวไม่ใช่ตน ๓) หลักอิทัปปัจจยตา คือ หลักความจริงว่าด้วยการเกิดขึ้นและตั้งอยู่ของสิ่งต่าง ๆ ที่ต้องอาศัยเหตุปัจจัยหนุนเนื่องให้เกิดขึ้น ความรู้และหลักธรรมเหล่านี้ เป็นรากฐานของทฤษฎีการแพทย์แผนไทยและการนวดไทย

หลักธรรมทั้ง ๓ นี้ ทำให้การพิจารณาสุขภาพและความเจ็บป่วยอยู่บนฐานความจริงที่เกิดขึ้น เป็นมองเห็นการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นตามที่เป็นจริง เข้าใจว่าความเจ็บป่วยสามารถเปลี่ยนแปลงไปได้ตามเหตุปัจจัย ไม่สามารถทนอยู่ในสภาพเดิมได้ และความเจ็บป่วยนั้นสักแต่เป็น สิ่งที่เกิดขึ้นกับธาตุในร่างกาย ซึ่งต้องดำเนินไปตามธรรมชาติของมัน ความเจ็บป่วยไม่ใช่ตัวตนของเรา ไม่สมควรที่จะยึดมั่นถือมั่นให้เกิดความทุกข์ทางใจ เป็นต้น การพิจารณาตามหลักนี้ ทำให้เกิดความตระหนักว่า สิ่งต่าง ๆ มิได้เกิดขึ้นจากการสวดไหว้อ้อนวอน แต่เกิดจากการประกอบเหตุและปัจจัยให้ถึงพร้อม ดังนั้น การดูแลสุขภาพและการบำบัดเยียวยาตามหลักการนี้ จึงให้ความสำคัญกับการป้องกันเหตุปัจจัยที่จะทำให้ เกิดความเจ็บป่วยเป็นอันดับแรก และเมื่อเจ็บป่วยแล้ว ก็ต้องประกอบเหตุปัจจัยที่จะทำให้หายจากการเจ็บป่วยให้ครบถ้วนด้วย

ภาพจาก thebookbun.com

การนวดไทย เป็นวิธีการหนึ่งของการบำบัดเยียวยาตามหลักการนี้ การนวดเป็นการแก้ไข ความผิดปกติของธาตุลมภายในร่างกาย โดยเฉพาะลมที่แล่นอยู่ในเส้นตามส่วนต่างๆ ของร่างกาย เมื่อลมในเส้นเกิดความผิดปกติ ในลักษณะกำเริบ หย่อน หรือพิการ จะกระทบต่อธาตุลมอื่น ๆ ในร่างกาย และส่งผลกระทบทำให้ธาตุน้ำและธาตุไฟผิดปกติตามไปด้วย หากไม่บำบัดรักษาจะกระทบต่อธาตุธาตุดิน คืออวัยวะต่างๆ ในที่สุด การทำให้ลมในเส้นเป็นปกติทำให้เลือดไหลเวียนได้เป็นปกติด้วยเช่นกัน การนวดไทย จึงมุ่งไปที่ลมและเลือด ซึ่งเป็นองค์ประกอบสำคัญของร่างกายมนุษย์..

>>> ติดตามอ่าน นวดไทย มรดกวัฒนธรรม... ตอน ๔ <<<

ข้อมูลจาก : กรมส่งเสริมวัฒนธรรม , นวดไทย มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม พ.ศ.๒๕๖๑