ศาสตราจารย์มัทนี รัตนิน ปัจจุบันอายุ ๘๐ ปี เกิดเมื่อวันที่ ๑ พฤษภาคม พ.ศ.๒๔๘๐ ที่กรุงเทพมหานคร สำเร็จการศึกษาปริญญาตรีทางภาษาและวรรณกรรมฝรั่งเศส จาก Wellesley College สหรัฐอเมริกา  ปริญญาโททางภาษาและวรรณกรรมฝรั่งเศส จากมหาวิทยาลัย Middlebury Graduate School of French at the Sorbonne, Paris ประกาศนียบัตรทางกำกับและผลิตรายการโทรทัศน์     จาก B.B.C. และ The Royal Society of Television ลอนดอน  ปริญญาเอกทางการละคร จาก School of Oriental and African Studies (SOAS) ลอนดอน ประเทศอังกฤษ เริ่มรับราชการที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์     จนเกษียณอายุราชการ ในตำแหน่งศาสตราจารย์ เป็นผู้ก่อตั้งภาควิชาการละคร มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์  เคยเป็นหัวหน้าสาขาวิชาการละครและริเริ่มโครงการจัดตั้ง คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ นอกจากการสอน ตั้งแต่ พ.ศ. ๒๕๑๔ ยังได้เป็นผู้อำนวยการสร้าง ผู้กำกับการแสดง เขียนบท ออกแบบฉากและประพันธ์เพลง รวมถึงการร่วมแสดงละครเวทีโทรทัศน์ ภาพยนตร์ รูปแบบต่างๆ มากมาย

ท่านมีผลงานวิจัยและสร้างสรรค์ทั้งในและนอกประเทศ เช่น พัฒนาการและละครสมัยใหม่   กับสังคมไทย Dance, Drama and Theatre in Thailand : Process of Development and Modernization พิมพ์ที่โตเกียว โดย The Centre for East Asian Cultual Studies เขียนบทละครเวที   และโทรทัศน์ให้มูลนิธิญี่ปุ่นเรื่อง "กระเรียนหิมะใน สุริยะคิมหันต์” เกี่ยวกับความสัมพันธ์ไทยกับญี่ปุ่น ตั้งแต่สมัยอยุธยาจนถึงปัจจุบัน อีกทั้งท่านยังได้รับรางวัล Lifetime Achievement Award ผู้มีคุณูปการแก่ละครเวทีและนาฏศิลป์ร่วมสมัย ประจำปี พ.ศ. ๒๕๕๖

ด้วยแรงบันดาลใจในการสร้างสรรค์ผลงานที่ว่าจะ ต้องให้ศิลปวัฒนธรรมไทยเป็นที่รู้จักและยอมรับ  ในระดับสากลและต้องสนองคุณแผ่นดิน อีกทั้งยังต้องการให้เยาวชนไทยมีความสนใจในศิลปวัฒนธรรมของไทย จึงสร้างสรรค์ผลงานจำนวนมาก ทั้งละครโทรทัศน์ ภาพยนตร์ ละครเวที และกำกับการแสดง    เขียนบท เขียนคำร้องและทำนองเพลงประกอบละคร ดัดแปลงบทจากวรรณกรรมต่างประเทศ สร้างบท ผลงานทางวิชาการ ได้แก่ พัฒนาเทคนิควิธีการสร้างสรรค์ผลงานการแสดงโดยนำทฤษฎีและการปฏิบัติการแสดง กำกับการแสดง  การอำนวยการสร้าง  รวมไปถึงฉาก  แสงสีเสียง  ที่ทันสมัยมาใช้กับการแสดงละครเวทีที่เป็นบทแปลจากละคร  วรรณกรรมทั้งของโลกและของไทย  มีผลงานวิจัยเกี่ยวกับนาฏศิลป์และการละครไทย  หลายฉบับ  สารนิพนธ์ภาษาอังกฤษ  หนังสือ  ตำราเรียน  และบทความสารนิพนธ์วิจัยภาษาไทยจำนวนมาก

           และเมื่อวันที่ ๑๔ มิถุนายน ๒๕๖๑ คณะเจ้าหน้าที่กองกองทุนส่งเสริมงานวัฒนธรรม ได้นำกระเช้าเข้าเยี่ยม ศาสตราจารย์มัทนี รัตนิน ที่บ้านพักในกรุงเทพมหานคร