กรมส่งเสริมวัฒนธรรม
เว็บไซต์ที่ทุกคนเข้าถึงได้
font size small font size normal font size big
หน้าแรก
Search


ข่าวสาร >> บทความ >> วัฒนธรรมประเพณี
ความเชื่อเรื่องพระอุปคุตกับงานบุญผะเหวด

วันที่ 27 มี.ค. 2563
 

 
ประเพณีบุญผะเหวด หรือ บุญพระเวส เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า บุญมหาชาติ ชาวอีสานจะนิยมจัดขึ้นในเดือนสี่ (ช่วงเดือนมีนาคม) เป็นบุญประจำปีในฮีตสิบสองของชาวอีสาน ซึ่งก่อนที่จะมีการจัดงานบุญผะเหวด จะมีการแห่พระอุปคุต หรือพระบัวเข็มก่อน เพื่ออัญเชิญพระอุปคุตมาปกป้องคุมครองไม่ให้เกิดภัยพิบัติต่างๆ โดยเฉพาะในงานประเพณีบุญผะเหวดหรืองานเทศน์มหาชาติจะนิยมสร้างหอพระอุปคุตด้วยไม้ไผ่สานขัดแตะ ๓ ด้าน มี ๔ เสา สูงประมาณ ๑.๕ เมตร เหมือนกับศาลเพียงตาทั่วไป โดยนิยมแยกสร้างให้เป็นสัดส่วนต่างจากศาลาเทศน์มหาชาติ และจะอยู่ทางด้านตะวันออกของศาลาพิธีเทศน์ ตามเสาจะประดับประดาด้วย อ้อย บนหอมีเครื่องอัฐบริขารซึ่งรวมเรียกว่า เครื่องบูชาพระอุปคุต มีคาถาพระอุปคุตวางไว้รอบๆ บริเวณหอ ปักเสาบูชาพระอุปคุตไว้ทั้ง ๘ ทิศ ในระหว่างที่มีการเทศน์และจะถวายภัตตาหารเป็นการสักการะด้วย
 
ตำนานกล่าวว่า พระอุปคุตเป็นพระอรหันต์เถระที่มีฤทธานุภาพสามารถปราบพญามารได้ ปกติจะเนรมิตปราสาทแก้วเสวยสุขในฌาญสมาบัติอยู่กลางสะดือทะเล ครั้งพระเจ้าอโศกมหาราชได้ทรงรวบรวมพระบรมสารีริกธาตุและสร้างสถูปบรรจุไว้ ๘๔,๐๐๐ องค์ ทั้งชมพูทวีปแล้วมีพระประสงค์จะทรงประกอบพิธีสมโภชถึง ๗ ปี ๗ เดือน ๗ วัน ให้สมกับพระราชศรัทธา แต่ทรงเกรงว่าระหว่างการสมโภชจะมีพญามารน้อยใหญ่รังควาญ จึงทรงอาราธนาพระอุปคุตเถระให้มาช่วยปกป้องภัยพิบัติตามมติสงฆ์ พระอุปคุตก็สามารถปราบมารมิให้ก่อกวนในระหว่างการสมโภชนั้นได้ ชาวพุทธจึงนิยมอัญเชิญพระอุปคุตมาไว้ในพิธีเพื่อขัดขวางพญามาร อุปสรรคต่างๆ จะได้ไม่มี ในการจัดงานบุญผะเหวดของชาวอีสานก็เช่นเดียวกัน มักนิยมจัดพิธีอัญเชิญพระอุปคุตมาวันในงานก่อนเป็นสิ่งแรก เพื่อให้งานบุญผะเหวดและการเทศน์มหาชาติจะได้ดำเนินไปอย่างราบรื่นนั้นเอง
 
..........................................
 
ที่มา : ประเพณีบุญผะเหวดจังหวัดร้อยเอ็ด,งานบุญผะเหวดมุกดาหาร โดย ฉัตต์ ปิยะอุย
ภาพ : https://today.line.me/TH/article/ojg0my?utm_source=copyshare
ลิขสิทธิ์ของ กรมส่งเสริมวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม สำหรับใช้ประโยชน์เพื่อเผยแพร่ศิลปวัฒนธรรมและการศึกษา
นโยบายเว็บไซต์ | นโยบายการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล | นโยบายการรักษาความมั่นคงปลอดภัยของเว็บไซต์ | การปฏิเสธความรับผิด (Disclaimer)