รุกขมรดกของแผ่นดิน “ยางนา ปู่ตา ๑๐ แผ่นดิน”

ข่าวสาร >> บทความ >> วัฒนธรรมประเพณี

วันที่ 2 พ.ย. 2564

ปลายฝนต้นหนาว อากาศก็เริ่มเย็นๆ สบายๆ ชวนให้ออกไปท่องเที่ยว วันนี้เลยขอเชิญชวนทุกท่านมาเยือน "ยางนา ปู่ตา ๑๐ แผ่นดิน” ที่จังหวัดขอนแก่น ซึ่งเป็นพื้นที่โล่ง เปิดกว้าง ได้รับอากาศบริสุทธิ์ พร้อมเรียนรู้วิถีชีวิตที่ผูกพันกับต้นไม้ใหญ่ที่เป็นศูนย์รวมจิตใจของชุมชน

ณ บริเวณวัดป่าเกษมคงคาราม บ้านกุดหล่น ตำบลศรีบุญเรือง อำเภอชนบท จังหวัดขอนแก่น มีต้นยางนาสูงตระหง่านเป็นเสมือนพญาไม้ ที่มีเส้นรอบวง ๗.๓๐ เมตร สูง ๓๐ เมตร ซึ่งเป็นต้นยางนาที่รอดพ้นจากการตัดไปทำตอหม้อสำหรับทำสะพานตั้งแต่ครั้งพระเจ้ากรุงธนบุรี อายุกว่า ๓๐๐ ปี ขึ้นอยู่ท่ามกลางป่าเขียวขจีเลียบไปตามริมฝั่งแม่น้ำชี โคนต้นยางนาพันด้วยผ้าหลายสีสะท้อนถึงความเชื่อและความผูกพันของคนในชุมชนกับป่าไม้เป็นอย่างดี ยางนาต้นนี้ขึ้นอยู่ในบริเวณที่ชาวบ้านในชุมชนเชื่อว่าเคยเป็นพื้นที่ของป่าดอนปู่ตา ซึ่งเป็นพื้นที่ศักดิ์สิทธิ์และเป็นที่อยู่ของผีปู่ตาหรือผีอารักษ์ของหมู่บ้านนั้นเอง ซึ่งมีศาลปู่ตาตั้งอยู่กับต้นยางนาต้นนี้ แต่เคยพังลงเนื่องจากภัยธรรมชาติทางชุมชนจึงได้ช่วยกันสร้างขึ้นมาใหม่ ศาลปู่ตาเป็นเหมือนที่ยึดเหนี่ยวจิตใจของคนในชุมชนจึงห้ามตัดต้นไม้และมีการประกอบพิธีกรรมตามความเชื่อของชาวบ้าน เช่น พิธีเลี้ยงผีปู่ตา เพราะเชื่อว่ามีอำนาจบางอย่างเช่นวิญญาณของบรรพบุรุษคอยปกป้องดูแลลูกหลานในชุมชนให้อยู่ดีมีสุข ปลอดภัยจากสิ่งไม่ดีทั้งหลาย ซึ่งเป็นความเชื่อที่มีผลทางด้านจิตใจ คือ ทำให้จิตใจเบิกบานไม่เศร้าหมอง อีกทั้งช่วยให้เกิดความรักความสามัคคีของคนในชุมชน และเป็นเหมือนกุศโลบายในการรักษาป่าให้อยู่คู่กับชุมชนอย่างยั่งยืน เกิดความสมดุลของทรัพยากรธรรมชาติ เกิดความสงบร่มเย็นในชุมชน ยางนาต้นนี้จึงถูกเรียกขานว่า "ยางนา ปู่ตา ๑๐ แผ่นดิน” และได้รับการดูแลรักษาให้ยืนยงมาจนถึงปัจจุบัน โดยลักษณะทั่วไปของไม้ยางนา คือ เป็นไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ สูง ๔๐-๕๐ เมตร ลำต้นเปลาตรง เปลือกหนา เรียบ สีเทาหรือเทาปนขาว โคนต้นมักเป็นพูพอนสูงขึ้นมาเล็กน้อย เรือนยอดเป็นพุ่มกลมทึบ ออกดอกระหว่างเดือนมีนาคมถึงพฤษภาคม ผลเป็นแบบผลแห้ง ตัวผลกลมหรือรูปไข่ ชอบขึ้นในลุ่มต่ำริมห้วยลำธารและตามหุบเขาทั่วทุกภาคของไทย ในระดับความสูงของน้ำทะเลเฉลี่ยไม่เกิน ๓๕๐ เมตร

อำเภอชนบท นอกจากจะมีต้นยางนาปู่ตา ณ วัดป่าเกษมคงคาราม อายุกว่า ๓๐๐ ปีที่เป็นศูนย์รวมจิตใจของคนในชุมชนและเป็นหนึ่งในหมุดหมายที่นักท่องเที่ยวที่ต้องการใกล้ชิดธรรมชาติริมฝั่งลำน้ำชีต้องมาเยือนให้ได้ เพื่อศึกษาเส้นทางประวัติศาสตร์ยางนาปู่ตา ๑๐ แผ่นดิน กินปลาข้าวลำน้ำชี ซื้อผ้าไหมงาม เลือกซื้อเสื่อกกคุณภาพดีของตำบลศรีบุญเรือง สำหรับการเดินทางมายังต้นไม้ "รุกขมรดกของแผ่นดิน ใต้ร่มพระบารมี” ยางนาปู่ตาเป็นต้นไม้ ๑ ใน ๖๕ ต้น ที่ถูกรวบรวมไว้ในหนังสือทรงคุณค่า ชื่อ รุกขมรดกของแผ่นดิน ใต้ร่มพระบารมี ซึ่งกรมส่งเสริมวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม ได้จัดทำขึ้น เพื่อเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร เนื่องในโอกาสเฉลิมพระชนมพรรษา ๖๕ พรรษา ๒๘ กรกฎาคม ๒๕๖๐ เริ่มต้นที่ตัวเมืองขอนแก่นมาตามถนนหมายเลข ๒ ผ่านอำเภอบ้านไผ่ แล้วเลี้ยวเข้าถนนหมายเลข ๒๒๙ ตรงตามถนนไปตลอดก่อนจะถึงตัวเมืองชนบท เลี้ยวขวาแล้วตรงไปประมาณ ๖ กิโลเมตร จะถึงวัดเกษมคงคาราม บ้านกุดหล่ม ตำบลศรีบุญเรือง อำเภอชนบท จังหวัดขอนแก่น สำหรับผู้ที่สนใจอ่านเรื่องราวเกี่ยวกับต้นไม้ทรงคุณค่าทั้ง ๖๕ ต้น สามารถดาวน์โหลดหนังสือ "รุกข มรดกของแผนดิน ใต้ร่มพระบารมี” ได้ที่ http://tree.culture.go.th/mobile

...........................................................

ขอขอบคุณที่มา: หนังสือรุกขมรดกของแผ่นดิน กรมส่งเสริมวัฒนธรรม,

www.technologychaoban.com/bullet-news-today/article_155685,

ลิขสิทธิ์ของ กรมส่งเสริมวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม สำหรับใช้ประโยชน์เพื่อเผยแพร่ศิลปวัฒนธรรมและการศึกษา

นโยบายเว็บไซต์ | นโยบายการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล | นโยบายการรักษาความมั่นคงปลอดภัยของเว็บไซต์ | การปฏิเสธความรับผิด (Disclaimer)