ผ้าจวนตานี มีรากศัพท์จากภาษามาลายู "จูวา-ตานี” มีความหมายว่า ล่อง หรือ ทาง เป็นผ้าที่มีเอกลักษณ์ลวดลายการถักทอเฉพาะถิ่น เป็นผ้าทอพื้นเมืองดั้งเดิมในพื้นที่ทางภาคใต้ตอนล่างของประเทศไทย ได้แก่ จังหวัดปัตตานี ยะลา และนราธิวาส ซึ่งเป็นผ้าทอโบราณที่เคยสูญหายไปแล้วชั่วระยะเวลาหนึ่ง จนกระทั้งเมื่อ พ.ศ. ๒๕๔๒ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงมีพระราชดำริในการอนุรักษ์ฟื้นฟูผ้าโบราณที่กำลังจะสูญหายทำให้ผ้าจวนตานีได้รับการฟื้นฟูขึ้นมาอีกครั้ง โดยการส่งเสริมให้มีการรวมกลุ่มแม่บ้านสตรีในท้องถิ่นเพื่อทอผ้าจวนตานีขึ้นสำหรับใช้ในชีวิตประจำวัน ใช้ในงานพิธีการต่างๆ และเผยแพร่ให้เป็นที่รู้จักทั่วไป